گاهی اوقات افکاری که کودکان ما دارند، باعث ناراحتی آنها می شود. آنها ممکن است از فکر کردن به مسائلی که از کنترلشان خارج است به شدت ناراحت شوند؛ مثلا فکر میکنند یکی از والدینشان ممکن است از یک بیماری بمیرد، یا ممکن است تفکر منفی پیدا کنند احساس کنند که نمی توانند زندگی خود را بهتر کنند. شما می توانید به فرزندتان یاد بدهید که مثبت فکر کند و در نتیجه به زندگی، دنیای اطراف و خودش امیدوار شود. طرز فکر شما بر احساسی که دارید تأثیر می گذارد. احساس نیز به نوبه ی خود بر رفتار شما اثر می گذارد و رفتار نیز پیامدهایی دارد.
یکی از روش های شناختی موثر در کاهش شناخت های منفی، خودآموزی کلامی مایکتبام است . خودگویی بر تغییر دادن گفتگوهای فرد با خودش تمرکز دارد. در این فرایند به کمک بازسازی شناختی سعی میشود افکار منفی افراد تغییر یابد و تمایل بیشتری برای انجام فعالیت های مطلوب داشته باشد .
مایکتبام معتقد است شناخت های ما همان گفت و گوهای درونی هستند که می توانند ما را در معرض اضطراب شدید قرار دهند .
به مثال زیر توجه کنید :
*دانش آموز به دفتر مدیر احضار می شود ← فکر : حتما کار بدی کردم ←احساس : خشم ← عمل : نمی روم ← نتیجه : مدیر فکر میکند من خیلی دردسر سازم
* دانش آموز به دفتر مدیر احضار می شود ← فکر : حتماً قراره جایزه بگیرم ←احساس : خوشحالی ← عمل : باید زودتر برم دفتر ← نتیجه : مدیر فکر میکند من خیلی خوب و شایسته ام
همانطور که می بینید فکر ، احساس و عمل ما را تعیین می کند .
به کودک کمک کنید که خودگویی منفی را به خودگویی مثبت تبدیل کند. به جای اینکه بگوید:” من خیلی خنگم، جواب این سؤال را نمی دانم.” این جمله را بگوید: “من جواب این سؤال را نمی دانم، اما مطمئنم که جواب سؤال های دیگر را بلدم.” |
و یا به جای اینکه بگوید: “والدین من خیلی بدجنس هستند. هیچ وقت اجازه نمی دهند هیچ کاری انجام بدهم.” این جمله را بگوید: “باید برای والدینم توضیح بدهم که چرا این قدر برای من مهمه که این کار را انجام بدهم و چطور می توانم مواظب خودم باشم.”
شما باید به کودک کمک کنید که از خودگویی مثبت استفاده کند و احساسش را تغییر دهد. به جای گفتن اینکه: “نمی توانم بخوانم ” بگوید : من دارم در خواندن پیشرفت می کنم.
به این ترتیب کودک به جای احساس ناراحتی، امیدوار می شود. در نتیجه به جای اجتناب از خواندن، تلاش خودش را برای بهتر انجام دادن فعالیتش می کند.
تفکر مثبت را در زندگی خودتان الگو قرار دهید. وقتی می گویید، “چقدر خنگم، شیر را در مغازه جا گذاشتم!” مچ خودتان را بگیرید و حرفتان را این طور تصحیح کنید: “معلوم است که حسابی خسته ام. یادم رفت شیر را بردارم . امشب باید زودتر بخوابم.”
منابع : با کودک بدقلق و ناآرام چه کنم ؟
تأثیر آموزش خودگویی های مثبت در کاهش اضطراب امتحان ، عباس اصغری شریبانی ، اکبرعطادخت
